عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدیداولین نکته ای که باید مد نظر قرار گیرد این است که حقوق و سیاست هوایی باید بپذیرد که حقوق هوایی و حقوق فضایی در برخی موارد بسیار با همدیگر مرتبط هستند. نکته دیگر این است که اصول حاکم بر هوا و فضا باید با توجه به تحولات قرن بیست و یکم مد نظر قرار گرفته شود. به دلیل اینکه حقوق بین الملل هوایی و حقوق بین الملل فضایی مبتنی بر اصولی هستند که از قواعد بنیادین حقوق بین الملل عام نشأت گرفته اند. البته این اصول بنیادین در چند دهه اخیر به طور فزاینده ای تغییر کرده است. به گونه اند که امروزه بسیاری از صاحب نظران قواعد حقوق بین الملل را صرفاً شامل یکسری قواعد ثابت نمی دانند و حقوق بین الملل را یکسری قواعد حقوقی لازم الاجرا بر روابط دولت ها دانسته اند.[1]
موضوع هوا- فضا[2] و فضای ماورای جو[3] از جمله موضوعاتی است که در حقوق هوا و فضا مورد توجه قرار می گیرد. این امر امروزه از این جهت اهمیت بیشتری یافته است که سفرهای فضایی جنبه تجاری پیدا کرده است. این سفرها به صورت پروازهای زیرمداری[4] و توریسم فضایی مطرح گردیده است که می تواند مرزهای هوا- فضا با فضای ماورای جو را خدشه دار کند. نکته دیگر مربوط به منافع خاص دولت ها و سازمان ها و نهادهای بین المللی دست اندرکار است. چون تا بحال تعریف قابل قبول، جامع و عامی درباره تمایز بین هوا- فضا، فضای ماورای جو ارائه نشده است. چندین سال پیش، در زمانی که قانون مندی سفینه های فضایی ( سفینه هایی که مرحله ای از صعود آن ها ماورای صوت است و به دلیل اینکه بتوانند برای چندین بار مورد استفاده قرار گرفته و در مدار قرار گیرند، به طور افقی از زمین بلند می شوند و قابلیت فرود در باند عادی را دارند ) مورد بررسی قرار گرفت، نظریه غالب این بود که عبور از نزدیکی فضا مستلزم مداخله در فرآیند عبور و مرور وسایل نقلیه ای است که در هوا و فضا در حال تردد هستند. به طور کلی هواپیما و فضاپیماها که با کاربری هوانوردی و فناوری هوایی ساخته می شوند، توانایی پرواز در هوا یا فضا ماورای جو را دارند. این امر باعث شده است تا مسئولان و دست اندرکاران به فکر تصویب قوانینی برای نظام مند کردن این پروازها باشند تا اینکه به تنها قابلیت اجرایی داشته باشند، بلکه متناسب با فعالیت آن ها نیز باشند. این امر در ارتباط با تعیین قلمرو هوایی دولت ها است. چون اولین حقیقت مسلم این است که هر شیء موجود در قلمرو هوایی کشورها، می بایست حاکمیت سایر دولت ها را رعایت کند. [5]
مبحث اول : تعریف فضای ماورای جو و نظامی کردن و توسعه رژیم حقوقی
در 4 اکتبر 1957 هنگامی که رادیو مسکو اعلام کرد که اتحاد جماهیر شوروی یک قمر مصنوعی به نام اسپوتینک را در مدار زمین قرار داده است، امریکایی ها از این خبر در شگفت ماندند، البته نه به خاطر اهمیت کار بزرگ انجام شده، بلکه بیشتر به این دلیل که اتحاد شوروی جلوتر از ایالات متحد امریکا و برای اولین بار به فضای ماورای جوّ، راه یافته بود. اثر روانی و سیاسی اسپوتینک خصوصاً در امریکا وسیع بود، هر چند تعداد اندکی در خارج از جوامع کوچک علمی و نظامی دو ابر قدرت، اهمیت کامل و مفهوم کار بزرگ اتحاد شوروی را درک کردند. عکس العمل نخبه های سیاسی هر دو قدرت در حال رقابت برای تفوق جهانی، هیچ تردیدی باقی نگذاشت که آنها به اسپوتینگ و موشکی که آن را به داخل مدار راند، به عنوان یک ابزار نظامی انقلابی با نتایج استراتژیکی هیبت انگیزی می نگرند، و ابداً آن را یک پیروزی برای دانش جهانی تلقی نمی کنند. جان فاستر دولز، وزیر خارجه وقت دولت امریکا، پرتاب اسپوتینک را به عنوان در جهت تنازع میان امپریالیسم کمونیست و جهان آزاد[6]تعبیر کرد.
با توجه«دولز» برای افکار عمومی احساس حقارت و خشم از چهره امریکا زدوده شد، و عزم تازه ای برای راهیابی به فضا ایجاد شد.
مارشال اتحاد شوروی، اس اس بریوزوو در ارزیابی خود از این حادثه تاریخی، به طور کنایه آمیزی به دنیا متذکر شد که اکنون میسر شده است که با تسلط از زمین، موشک هایی از ماهواره ها در هر زمان دلخواه و در هر نقطه ای از خط سیر آنها پرتاب شوند.[7]
به رغم مبالغه مارشال، تردیدی وجود نداشت که از این پس در سیاره ما جایی دور از دسترس موشک های اتمی نخواهد بود.
